We współczesnej medycynie kładzie się coraz większy nacisk na związki między stanem fizycznym i psychicznym organizmu. Podkreśla się, że wiele dolegliwości ma swoje podłoże w sferze emocjonalnej człowieka i na odwrót – równowaga emocjonalna nie może zostać osiągnięta bez zdrowia fizycznego.
Zdrowie człowieka to nie tylko brak fizycznych dolegliwości w postaci dyskomfortu czy bólu. Istnieje ponad 100 różnych definicji zdrowia, ale najczęściej określa się je jako połączenie kilku elementów: zdrowia fizycznego, psychicznego, duchowego, emocjonalnego oraz społecznego. Jakiekolwiek zaburzenia w choćby jednym z tych elementów wpływają na zmianę w pozostałych. Stany fizyczne człowieka znajdują swoje odbicie w stanach psychicznych i na odwrót.
Psychosomatyka – co to jest?
Zależnościami między zdrowiem psychicznym a fizycznym człowieka zajmuje się nauka zwana psychosomatyką. Wraz z jej rozwojem naukowcy stwierdzają, że do dolegliwości psychosomatycznych zaliczyć można zdecydowaną większość dolegliwości dotykających ludzi w wieku XX i XXI. Ich pochodzenie, przebieg oraz diagnostyka bywają bowiem uwarunkowane zarówno poprzez czynniki psychiczne, emocjonalne, jak i socjologiczne oraz kulturowe. Powstawaniu dolegliwości psychosomatycznych sprzyjają przede wszystkim negatywne emocje, czyli wszechobecny we współczesnym świecie stres, szybkie tempo życia, zdenerwowanie i lęki. Są to stany, które w bardzo szybkim tempie odbijają się na kondycji fizycznej organizmu – powodują obniżenie poziomu elektrolitów, zaburzają procesy życiowe, a także obniżają poziom odporności.
Kortyzol – hormon stresu
Przewlekły stres, utrzymujący się tygodniami, a nawet miesiącami, powoduje wiele niekorzystnych zmian w naszym organizmie. Za hormon stresu uważa się kortyzol, produkowany przez kory nadnerczy. Jego głównym zadaniem jest szybkie gromadzenie energii w organizmie przy jednoczesnym zwalnianiu innych czynności życiowych, takich jak trawienie czy regeneracja. Produkowany jest głównie w sytuacjach zagrożenia dla organizmu, a jeśli dzieje się to codziennie – niekorzystnie wpływa na jego funkcjonowanie.
W codziennym dbaniu o zdrowie nie można więc skupiać się jedynie na aspektach czysto fizycznych. Równie ważna jest dbałość o równowagę emocjonalną oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Bibliografia
- Domaradzki J. O definicjach zdrowia i choroby. Folia Medica Lodziensia. 2013;40(1):5-29.
- Wolicki M. Aktywność ruchowa i jej znaczenie dla zdrodadawia fizycznego, psychicznego, społecznego i duchowego. Wydawnictwo KUL.
- Tylka J. Podejście psychosomatyczne w wyjaśnieniu przyczyn i ustalenia sposobów terapii zaburzeń zdrowia. Family Medicine & Primary Care Review. 2010;12(1):97–103.